Gemeentelijke vergunningen prostitutiebedrijven in de periode 2015-2019

Het Woo-verzoek is geweigerd of afgwezen door Gemeente Haarlem.

Geachte Gemeente Haarlem,

Geacht College, geachte heer/mevrouw,

Bij deze dien ik, Tim Staal, freelance-journalist werkzaam voor onder meer Platform Investico en De Groene Amsterdammer, een Wob-verzoek in (verzoek in het kader van de Wet openbaarheid van bestuur). Ik wil graag kopie van hieronder nader omschreven documenten of informatie aanwezig bij of onder uw gemeente. Het betreft documenten en informatie met betrekking tot de bestuurlijke aangelegenheden 'gemeentelijke vergunningen prostitutie en gemeentelijk prostitutiebeleid'.

Dit verzoek heb ik ingediend via de website www.Wob-Knop.nl. Verderop in deze brief vindt u een toelichting op het gebruik van deze website.

Dit Wob-verzoek is onderdeel van een lopend onderzoek van Platform Investico (www.platform-investico.nl). Platform Investico doet diepgravende onderzoeken die een aantal maanden duren en werkt daarvoor samen met media zoals onder andere De Groene Amsterdammer, Trouw, Nieuwsuur en Argos. Dit verzoek dien ik in namens onderzoeksjournalisten Sylvana van den Braak en Daphné Dupont-Nivet.

Hun onderzoek, waar dit Wob-verzoek een onderdeel van is, richt zich op de verschuivingen in het prostitutiebeleid in Nederland en het groeiende aantal sekswerkers dat in de onzichtbaarheid werkt (via internet en apps, in hotels, recreatieparken, thuis et cetera). Veel experts beschrijven de gekrompen vergunde seksbranche en de groei van de onvergunde markt, maar hierbij worden zelden cijfers genoemd. Een van onze deelvragen bij dit onderzoek is daarom: is het aantal exploitatievergunningen voor prostitutiebedrijven in Nederland sinds 2015 afgenomen en zo ja, hoe groot is die afname? Dit is namelijk makkelijker te meten dan het in kaart brengen van de aantallen personen die onvergund, en dus onzichtbaar werken. Met de uitkomsten van dit Wob-verzoek hopen mijn collega's de afname in exploitatievergunningen voor prostitutiebedrijven in Nederland concreet en beter in beeld te krijgen.

Omdat er in Nederland vele tientallen gemeenten zijn die dergelijke vergunningen verstrekken, hebben Van den Braak en Dupont-Nivet ervoor gekozen om deze informatie met behulp van Wob-verzoeken bij 40 gemeenten op te vragen. Het is simpelweg te veel werk om met alle relevante gemeenten telefonisch contact te zoeken en te onderhouden.

AFBAKENING
Het Wob-verzoek richt zich op alle activiteiten waarbij sprake is van ‘het zich beschikbaar stellen tot het verrichten van seksuele handelingen met een ander tegen betaling’ die in uw gemeente vergunningsplichtig zijn. Deze definitie is afkomstig uit de definitie in het wetsvoorstel Wet Regulering Sekswerk. Het gaat alleen om vergunningen waarbij (de exploitatie van/het bedrijfsmatig gelegenheid geven tot) het verrichten van seksuele handelingen is toegestaan: raambordelen, seksclubs, privehuizen en escortbedrijven vallen hieronder. In het vervolg van dit verzoek zal ik deze gezamenlijk 'prostitutiebedrijven' noemen. Vergunningen voor wat sommige gemeenten 'algemene seksbedrijven' noemen, zoals seksbioscopen, vallen buiten de reikwijdte van dit verzoek.

CONCREET vraag ik om de volgende documenten en/of informatie:

1. Hoeveel exploitatievergunningen voor prostitutiebedrijven heeft uw gemeente verleend in elk van de jaren 2015, 2016, 2017, 2018 en 2019?
2. Hoeveel exploitatievergunningen voor prostitutiebedrijven zijn er bij uw gemeente aangevraagd in elk van die jaren?
3. Hoeveel vergunde prostitutiebedrijven waren er in uw gemeente in elk van die jaren?
4. Wat was het maximale aantal vergunningen dat in uw gemeente aangevraagd kon worden in de periode 2015-2019 of -- indien dit aantal gedurende deze periode gewijzigd is -- in elk van die jaren?
5. De exploitatievergunningen worden momenteel uitgegeven aan prostitutiebedrijven, op dit moment nog niet aan sekswerkers zelf. Stelt uw gemeente al wel een maximum aan het aantal plekken/personen dat bij een vergund prostitutiebedrijf als sekswerker mag werken? Is dit een algemeen geldend maximum of wordt per vergunning vastgesteld wat het maximaal aantal personen/plekken is? In dat eerste geval, hoeveel personen/plekken vallen maximaal onder een exploitatievergunning? In dat laatste geval, wat is dan het gemiddelde aantal plekken?

Zoals bij de meeste Wob-verzoeken is dit verzoek uiteindelijk gericht op het verkrijgen van informatie. Bovenstaande verzoeken zijn daarom geformuleerd als verzoeken om informatie en niet als verzoeken om documenten.

Voor de verzoeken 1. t/m 3. geldt echter het volgende:
• Primair verzoek ik u om een bestaand overzicht of overzichten van deze informatie.
• Als u nog geen bestaand overzicht heeft van de door ons gevraagde informatie, verzoek ik u subsidiair om voor ons een overzicht te maken met deze informatie. Hoewel ik begrijp dat u niet verplicht bent om nieuwe documenten op te stellen, geef ik u in overweging dat uw gemeente ook baat kan hebben bij meer inzichten in de verhouding vergunde/onvergunde prostitutie. Ook denk ik dat u met betrekkelijk weinig inspanning deze informatie kunt verzamelen, althans met minder inspanning dan het beoordelen van de onderliggende stukken op Wob-weigergronden etc. Ik hoop dan ook dat, voorzover deze informatie niet reeds in overzichtsdocumenten is geaggregeerd, u bereid bent een dergelijk overzicht voor ons aan te maken.
• Mocht dat niet het geval zijn, dan verzoeken wij meer subsidiair om alle documenten waaruit de gevraagde informatie door mijn collega's samengesteld kan worden. Onder documenten worden uiteraard alle gegevensdragers verstaan.

Voor de verzoeken 4. en 5. geldt dat dit uitdrukkelijk geen verzoeken zijn om documenten maar enkel en alleen om informatie. Strikt genomen vallen deze dus niet onder de Wob. Toch heb ik ervoor gekozen om deze verzoeken om informatie direct mee te sturen met dit Wob-verzoek. Dit om te voorkomen dat mijn collega's u nog een keer moeten benaderen.

Uiteraard stellen we het op prijs als u álle gevraagde informatie voor de verzoeken 1. t/m 5. in één handzaam overzicht zou verstrekken. Dat zou ons werk flink vergemakkelijken en helpt voorkomen dat wij fouten maken in het aggregeren van de informatie en het vergelijken van data van verschillende gemeentes.

TOELICHTING OP HET GEBRUIK VAN DE 'WOB-KNOP' VOOR DIT VERZOEK
Omdat ik bij een groot aantal gemeenten een gericht verzoek om dezelfde informatie en/of documenten heb willen doen, heb ik ervoor gekozen gebruik te maken van een nieuw digitaal hulpmiddel voor Wob-verzoeken: de Wob-Knop (www.wob-knop.nl). Dit maakt het voor zowel mijzelf -- de verzoeker -- als voor u -- het bestuursorgaan -- makkelijk om Wob-verzoeken eenvoudig digitaal te doen en af te handelen. Bovendien wordt de informatie, nadat mijn collega's over het onderwerp hebben gepubliceerd, beschikbaar voor alle bezoekers van de site, die zo ook als database voor via de Wob verkregen informatie dient. Dat voorkomt weer dat u in de toekomst verzoeken om dezelfde informatie ontvangt.

De gebruikte software wordt al langer gebruikt in onder meer het Verenigd Koninkrijk, België en voor verzoeken aan EU-instellingen, en functioneert daar goed. Dit wordt onder meer gewaarborgd door het verzenden van verzoeken naar meerdere bestuursorganen tegelijk te beperken tot personen die al hebben laten zien op verantwoordelijke wijze met de website om te gaan. In Nederland is de site op 21 november 2019 gelanceerd op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Onderzoeksjournalistiek (VVOJ). Een uitgebreide toelichting voor Wob-ambtenaren over het functioneren van de site vindt u op https://www.wob-knop.nl/help/meer-info-v....

HOE KUNT U HET VERZOEK BEANTWOORDEN?
U kunt het verzoek afdoen met een reply op deze e-mail. Uw antwoord, inclusief eventuele openbaar gemaakte documenten, verschijnt dan op www.wob-knop.nl en ik krijg er als verzoeker per mail een melding van. In beginsel passen wij als beheerders van de Wob-Knop uw antwoorden niet aan, tenzij we daartoe verplicht zijn in verband met privacy-regels of andere regelgeving. Aanvankelijk is de informatie alleen zichtbaar voor mijzelf als indiener van het verzoek. Nadat mijn collega's over het onderwerp hebben gepubliceerd kan ik de informatie voor alle bezoekers van de site zichtbaar maken, zodat iedereen de informatie kan gebruiken.

Ook als u eventuele vragen heeft over de juiste interpretatie van het verzoek kunt u dit doen via een reply op deze e-mail.

WOB-VERZOEKEN VIA DE 'ELEKTRONISCHE WEG'?
In het afgelopen decennium zijn nogal wat gemeenten ertoe overgegaan de 'elektronische weg' te beperken tot een -- soms speciaal voor Wob-verzoeken bestemd -- digitaal formulier op de gemeentewebsite. Andere gemeentes hebben de elektronische weg (tijdelijk) zelfs nooit geopend, met verwijzing naar artikel 2:15 Awb. Als hoofdreden hiervoor gaven de meeste van deze gemeentes destijds het voorkomen van misbruik met dwangsommen: het vermoeden bestond dat misbruikers met opzet Wob-verzoeken en ingebrekestellingen naar obscure mailadressen van de gemeente verstuurden zodat deze aan de aandacht zouden ontsnappen, om vervolgens dwangsommen te kunnen innen wegens het verstrijken van de termijn. Een tweede reden is om te voorkomen dat legitieme verzoeken niet op de juiste plek terecht komen, waardoor de behandeling ervan vertraging oploopt of verzoeken helemaal worden gemist, ten nadele van burger en gemeente.

Inmiddels is de dwangsom bij Wob-procedures alweer enige jaren afgeschaft, waardoor het belangrijkste motief voor misbruik is komen te vervallen. Toch handhaven nogal wat gemeentes hun beleidsregels om de 'elektronische weg' tot een digitaal formulier te beperken. Voorzover dit dient te voorkomen dat Wob-verzoeken verdwaald raken in de verkeerde mailboxen en daardoor onbeantwoord blijven, is dat op zich een legitiem doel. Als burger wil je immers ook dat je Wob-verzoek zo snel mogelijk wordt opgepakt.

Maar het middel moet niet het doel voorbijschieten. Het indienen van een identiek verzoek aan meerdere gemeenten, bijvoorbeeld via de Wob-Knop, is niet mogelijk, als geen enkel e-mailadres openstaat voor het digitaal indienen van een Wob-verzoek. De Wob-Knop vereist namelijk een e-mailadres om verzoeken naartoe te kunnen sturen. Zeker bij het indienen van een identiek verzoek aan meerdere bestuursorganen is het erg bewerkelijk om dit bij even zo veel digitale formulieren te doen. Het is dan ook veel ingewikkelder om de voortgang van de verzoeken te monitoren. Met de Wob-Knop kan dit eenvoudig via een Dashboard. Ook komt de informatie in een doorzoekbare database terecht, wat nuttig is voor toekomstige onderzoeken.

Hier schiet een verplicht webformulier haar doel voorbij: artikel 2:15 van de Awb heeft als doelstelling dat overheden juist wel elektronisch bereikt kunnen worden, niet om daartegen een drempel op te werpen. Om als overheid de noodzakelijke controle te houden over inkomende Wob-verzoeken, zonder daarbij drempels voor legitieme journalistieke verzoeken op te werpen, kunt u volstaan met het openstellen van één enkel e-mailadres, naast het bestaande webformulier. Kortom, mocht u een van de gemeentes zijn die de elektronische weg heeft beperkt tot een digitaal formulier op de gemeentewebsite, dan verzoek ik u vriendelijk doch dringend om dit verzoek desondanks in behandeling te nemen en om naast een digitaal formulier ook één e-mailadres open te stellen voor Wob-verzoeken.

CONTROLE E-MAIL-ADRES
De Wob-Knop is pas relatief kort in gebruik in Nederland. Het is mogelijk dat dit verzoek u bereikt op een mailadres van uw gemeente dat u liever niet voor dit doeleinde gebruikt. Bij deze bied ik u daarvoor mijn excuses aan. Mocht u in de toekomst verzoeken via de Wob-Knop op een ander e-mailadres van uw gemeente willen ontvangen, dan hoor ik dit uiteraard graag. Dit zou bijvoorbeeld het e-mailadres kunnen zijn van de mailbox waarin u ook de Wob-verzoeken ontvangt die verstuurd zijn via het formulier op de gemeentewebsite. Als een van de initiators achter de introductie van de Wob-Knop in Nederland kan ik dit eenvoudig aanpassen. Ook andere gebruikers kunnen dergelijke informatie eenvoudig doorgeven zodat mailadressen op de site up-to-date blijven.

SLOTOPMERKINGEN
Ik verzoek u nadrukkelijk de gevraagde informatie die digitaal bij u aanwezig is in digitale vorm te verstrekken. Van de informatie die alleen analoog (‘hard copy’) in uw archief aanwezig is, ontvangen wij graag een digitale kopie. Mocht u voornemens zijn om kosten in rekening te brengen, dan verzoek ik u mij daar voorafgaand over te informeren.

Ik verzoek u de ontvangst van dit verzoek per reply op deze e-mail te bevestigen.

U wordt verzocht binnen 28 dagen op dit verzoek te beslissen. Ik ga ervan uit dat u aan dit overzichtelijke verzoek ook binnen deze termijn kunt voldoen en dat uitstel niet nodig is. Mocht u toch uitstellen, dan verzoek ik u dit specifiek te motiveren.

Hartelijk dank voor uw medewerking.

Hoogachtend,

Tim Staal
Freelance onderzoeksjournalist
Wob-redacteur Investico
[email address]
06-18762886

Gemeente Haarlem

Geachte heer Staal,

 

Naar aanleiding van verzoek op grond van Wet openbaarheid van bestuur
(Wob), meld ik u het volgende. De gemeente Haarlem heeft de mail niet
opengesteld voor het indienen van Wob-verzoeken. U kunt uw verzoek daarom
niet via dit kanaal indienen. Wij adviseren u uw verzoek schriftelijk bij
ons in te dienen. Dit kan door een brief te sturen naar Burgemeester en
wethouders van Haarlem, Postbus 511, 2003 PB Haarlem.

 

Volledigheidshalve merken wij het volgende op. Een Wob-verzoek houdt in
dat wordt verzocht om documenten openbaar te maken, die nog niet openbaar
zijn. Dat houdt dus in dat de gevraagde informatie in een document vervat
moet zijn en dat dit document nog niet openbaar is gemaakt. Veel van de
door u gevraagde informatie is niet in een apart document opgenomen. Of is
al openbaar gemaakt. U kunt nagaan welke vergunningen zijn verleend via
[1]www.officielebekendmakingen.nl. Als u daarbij zoekt in de
bekendmakingen van de gemeente Haarlem met de zoekterm “seksinrichting”,
treft u daar de verleende vergunningen aan.

 

De gemeentelijke regelgeving kunt u eveneens vinden via deze site.
Vastgestelde beleidsstukken kunt u raadplegen via
[2]https://www.haarlem.nl/bestuur/.

 

Wij vertrouwen erop u hiermee voor dit moment voldoende te hebben
geïnformeerd.

 

Met vriendelijke groet,

 

A.F. (Angelique) van Heusden,

Juridisch Adviseur gemeente Haarlem

 

 

mr. A.F. van Heusden - Verhoef

Senior Juridisch Adviseur

Afdeling Vergunningen, Toezicht & Handhaving, gemeenten Haarlem en
Zandvoort

14 023

 

023-511 3770

ma:8 - di:8 - wo:8 - do:8

 

 

References

Visible links
1. http://www.officielebekendmakingen.nl/
2. https://www.haarlem.nl/bestuur/